Ο συγγραφέας Γεράσιμος Παπαδόπουλος είναι διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών από το 2002.

Ασχολείται ερευνητικά με τη σεισμολογία και την επιστήμη των τσουνάμι από το 1982, όταν έλαβε διδακτορικό δίπλωμα από τη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ.

Έχει διευθύνει πολλά διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα και δημοσίευσε περισσότερες από 150 πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες. Στο παρόν βιβλίο, τέταρτο της σειράς «Σεισμολογική Βιβλιοθήκη» (έχουν προηγηθεί τόμοι για την Κρήτη, τα Κύθηρα και τη Ρόδο), ασχολείται με τη σεισμική ιστορία της Λέσβου, της Χίου και των Ψαρών, «τριών νησιών με μεγάλη ιστορία και προσφορά στα γράμματα, τις τέχνες, τη ναυτοσύνη, τον αγώνα για απελευθέρωση από την βαθιά αρχαιότητα μέχρι πρόσφατα.

Τόπων που υπέφεραν όχι μόνο από κατακτητές και βάνδαλους στη μακραίωνη και πολυτάραχη ιστορία τους, αλλά που χτυπήθηκαν σκληρά και από πολλές φυσικές καταστροφές, κυρίως τα δύο πρώτα νησιά» όπως γράφει στον πρόλογό του.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 15 κεφάλαια: «Σύντομη ιστορική αναδρομή», «Πηγές πληροφοριών», «Οι προ Χριστού σεισμοί», «Ο φονικός σεισμός του 1383 ή 1384 στη Λέσβο», «Χίος: ο καταστροφικός σεισμός και το τσουνάμι της 20ης Μαρτίου του 1389», «16ος και 17ος αιώνες», «18ος αιώνας», «1800-1866», «Ο πολύνεκρος σεισμός της Λέσβου στις 7 Μαρτίου 1867», «1870-1880», «Ο εξολοθρευτικός σεισμός της 3ης Απριλίου του 1881 στη Χίο και τη Χερσόνησο της Ερυθραίας», «1882-1889», «1900-1948», «Οι βλαβεροί σεισμοί του 1949 στις Οινούσσες και τη Χίο», «1950-2015».

Διαβάζουμε στο εισαγωγικό κεφάλαιο:
«Η γραπτή σεισμική ιστορία των νησιών ξεκινά από παλιά, από την εποχή του Ηροδότου. Πολλοί σεισμοί τα χτύπησαν κατά καιρούς, μερικοί μάλιστα συνοδεύτηκαν από τοπικά τσουνάμι.

Ορισμένοι σεισμοί επέφεραν και σημαντικές πολιτικές μεταβολές, όπως ο σεισμός του 1384 στη Μυτιλήνη, που σκότωσε το Γενουάτη κυβερνήτη Φραγκίσκο Α΄ και όλη την οικογένειά του, εκτός από το μικρό του γιο που τον διαδέχτηκε στη διακυβέρνηση.

Εξέχουσα θέση στην ιστορία των φυσικών καταστροφών στην πατρίδα μας, από την αρχαιότητα μέχρι τώρα, κατέχουν οι δύο εξολοθρευτικές καταστροφές που προκάλεσαν ισάριθμοι σεισμοί στη Λέσβο και τη Χίο προς τα τέλη του 19ου αιώνα.

Ο μεγάλος σεισμός του 1867 στη Λέσβο κατεδάφισε το μεγαλύτερο μέρος του νησιού, κυρίως το κεντρικό και ανατολικό, αφήνοντας πίσω 700 ανθρώπινα θύματα. Αλλά η καταστροφή συμπληρώθηκε στο δυτικό τμήμα του νησιού με νέο, πολύ βλαβερό σεισμό το 1889.

Ακόμη πιο σκληρό ήταν το πέρασμα του Εγκέλαδου από τη Χίο. Το 1881, ένας όχι τόσο μεγάλος ως προς το φυσικό μέγεθος σεισμός ισοπέδωσε το νησί, κυρίως το κεντρικό και νότιο τμήμα του. Τα ανθρώπινα θύματα ξεπέρασαν τα 3.500, κάνοντας το σεισμό αυτό τον πιο πολύνεκρο των τελευταίων αιώνων στην πατρίδα μας.

Μοναδικά φωτογραφικά και χαρακτικά ντοκουμέντα αποτυπώνουν ανάγλυφα τις τεράστιες καταστροφές που προκάλεσαν οι σεισμοί του 1867 και 1881.

Η βλαβερή επίδραση των σεισμών συνεχίστηκε και πιο πρόσφατα (π.χ. το 1949 στη Χίο και τα Ψαρά, το 1981 στη Λέσβο), αφήνοντας ανεξίτηλα ίχνη στην εξέλιξη και την ιστορία των νησιών.